ਆਨੰਦਪੁਰ ਵਿਚ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਰੋਜ਼ ਦੀਵਾਨ ਲੱਗਦੇ ਹਨ , ਮਨੋਕਾਮਨਾ ਦੇ ਅਭਿਲਾਖੀ ਆਉਂਦੇ , ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੇ , ਉਪਦੇਸ਼ ਸੁਣਦੇ ਅਤੇ ਆਪਣਾ ਜੀਵਲ ਸਫਲਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ।
ਇਕ ਦਿਨ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਸੰਗਤਾਂ ਵਿਚ ਸੁਭਾਵਕ ਹੀ ਬੈਠੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸ਼ੋਭਾ ਪਾ ਰਹੇ ਸਨ ਜਿਵੇਂ ਤਾਰਿਆਂ ਵਿਚ ਚੰਦ ਸੁਭਾਏਮਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
ਇਸ ਸਮੇਂ ਇਕ ਕਲੰਦਰ ਰਿੱਛ ਦਾ ਤਮਾਸ਼ਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਇਕ ਬੜਾ ਭਾਰੀ ਗਿੱਛ ਲੈ ਕੇ ਆ ਗਿਆ , ਉਸ ਨੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਸਾਮਣੇ ਹੀ ਰਿੱਛ ਨਾਲ ਘੋਲ ਕਰਨਾ ਆਰੰਭ ਕਰ ਦਿੱਤਾ । ਆਮੋ ਸਾਮਣੇ ਹੋ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹਸਾਉਣ ਵਾਸਤੇ ਅਤੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸੰਨ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਜਦ ਕਲੰਦਰ ਰਿੱਛ ਨਾਲ ਜਫ – ਗੜਵੀ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਭਾਈ ਕੀਰਤੀਆ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਚੌਰੀ ਬਰਦਾਰ ਜੋ ਇਸ ਸਮੇਂ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਚੌਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ , ਰਿੱਛ ਨੂੰ ਵੇਖਕੇ ਬੜਾ ਹੱਸਿਆ ਅਤੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗਾ , ਏਡਾ ਵੱਡਾ ਰਿੱਛ ਕਲੰਦਰ ਦੇ ਕਾਬੂ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆ ਗਿਆ । ਇਸਦੀ ਕਿਹੜੇ ਪਾਪ ਕਰਕੇ ਇਹ ਗਤੀ ਹੋਈ ਹੈ । ਇਹ ਗੱਲ ਭਾਈ ਕੀਰਤੀਏ ਦੀ ਸੁਣਕੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਹੱਸ ਕੇ ਕਿਹਾ , ਓ ਕੀਰ8ਤੀਆ ! ਇਹ ਰਿੱਛ ਪਿਛਲੇ ਜਨਮ ਵਿਚ ਤੇਰਾ ਪਿਤਾ ਸੀ , ਇਕ ਵੱਡੇ ਪਾਪ ਕਰਕੇ ਇਸ ਨੇ ਰਿੱਛ ਦੀ ਜੂਨ ਪਾਈ ਹੈ । ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਇਹ ਬਚਨ ਸੁਣਕੇ ਭਾਈ ਕੀਰਤੀਆ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤ ਬੜੀ ਹੈਰਾਨ ਹੋਈ । ਭਾਈ ਕੀਰਤੀਆ ਨੇ ਹੱਥ ਜੋੜ ਕੇ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ , ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀਓ ! ਮੇਰਾ ਪਿਤਾ ਤਾਂ ਸਦਾ ਹੀ ਆਪ ਜੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦਾ ਸੀ , ਅਰਦਾਸ ਕਰਦਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਵਰਤਾਉਂਦਾ ਸੀ , ਨੌਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ , ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਕੇ ਹਜ਼ਾਰਾ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਕਲਿਆਣ ਹੋਈ ਹੈ , ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵੀ ਮੇਰਾ ਪਿਤਾ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਜੇ ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਦਾ ਇਹ ਫਲ ਮਿਲਿਆ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਤੋਂ ਰਿੱਛ ਜੂਨੀ ਪਾਈ ਹੈ , ਤਾਂ ਫਿਰ ਮੈਨੂੰ ਤੁਹਾਡੀ ਸੇਵਾ ਦਾ ਫਲ ਸ਼ਾਇਦ ਬਾਦਰ ਜੂਨੀ ਮਿਲੇਗੀ । ਤੁਹਾਡੀ ਸੇਵਾ ਤਾਂ ਮੁਕਤ ਪਦ ਲੈਣ ਵਾਸਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ , ਪਰੰਤੂ ਜੇ ਇਸ ਦਾ ਉਲਟਾ ਹੀ ਫਲ ਮਿਲਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਸਿੱਖ ਅਧਮਗਤੀ ਤੋਂ ਡਰਦਾ ਤੁਹਾਡੀ ਸੇਵਾ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗਾ ।
ਇਸ ਕਰਕੇ ਆਪ ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਦੱਸੋ ਕਿ ਇਸ ਨੇ ਰਿੱਛ ਜੂਨ ਕਿਉਂ ਪਾਈ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇਸ ਦਾ ਇਸ ਜੂਨ ਵਿਚੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕ੍ਰਿਪਾਲਤਾ ਕਰੋ ਜੀ । ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਫੁਰਮਾਇਆ , ਸੁਣ ਭਾਈ ਕੀਰਤੀਆ ! ਤੇਰੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਇਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਜੂਨੀ ਪਾਈ ਹੈ ਕਿ ਇਕ ਦਿਨ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਵਿਚ ਜਿਸ ਸਮੇਂ ਤੇਰਾ ਪਿਤਾ ਸੰਗਤ ਵਿਚ ਕੜਾਹ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਵਰਤਾ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਉਸੀ ਸਮੇਂ ਕੋਈ ਇਕ ਸਿੱਖ ਗੁੜ ਦਾ ਗੱਡਾ ਲੱਦਕੇ ਉਥੋਂ ਲੰਘ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਉਸਨੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਸੰਗਤ ਵਿਚ ਕੜਾਹ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਵਰਤਦਾ ਵੇਖਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਅਤਿ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਪ੍ਰੇਮ ਨਾਲ ਗੱਡਾ ਖੜਾ ਕਰਕੇ ਗੁਰੂ ਕਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਲੈਣ ਆਇਆ । ਛੇਤੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਲੈਣ ਵਾਸਤੇ ਉਹ ਸਿੱਖ ਦੋਵੇਂ ਹੱਥ ਕਰ ਕੇ ਤੇਰੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਸਾਮਣੇ ਹੋਇਆ । ਸਿੱਖ ਦੇ ਮੂੰਹ ਤੇ ਦਾੜ੍ਹੀ ਉਤੇ ਰਸਤੇ ਦੀ ਬਹੁਤ ਧੂੜ ਪਈ ਹੋਈ ਸੀ , ਤੇਰੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਘਿਣਾ ਨਾਲ ਵੇਖਕੇ ਉਸਦੇ ਹੱਥਾਂ ‘ ਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਨਾ ਰੱਖਿਆ । ਹੋਰ ਹੋਰ ਪਾਸੇ ਵਰਤਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ ਪਰ ਸਿੱਖ ਨੇ ਫੇਰ ਉਸ ਦੇ ਅੱਗੇ ਹੋ ਕੇ ਜਦ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਲੈਣ ਵਾਸਤੇ ਹੱਸ ਕੇ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਤੇਰੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਬੜੇ ਕ੍ਰੋਧ ਨਾਲ ਕਿਹਾ , ਮੂਰਖਾ ਰਿੱਛ ਵਾਂਗੂੰ ਅੱਗੇ ਟੱਪਦਾ ਕਿਉਂ ਫਿਰਦਾ ਹੈਂ ਪਿੱਛੇ ਹੋ ਕੇ ਖੜਾ ਰਹੋ , ਵਾਰੀ ਸਿਰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਮਿਲ ਜਾਵੇਗਾ । ਤੇਰੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਇਹ ਗੱਲ ਸੁਣ ਕੇ ਉਸ ਸਿੱਖ ਨੇ ਸ਼ਰਮ ਨਾਲ ਅੱਖਾਂ ਨੀਵੀਆਂ ਕਰ ਲਈਆਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਦਾ ਇਕ ਕਿਨਕਾ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਉਤੋਂ ਡਿੱਗਾ ਹੋਇਆ ਚੁੱਕ ਬੜੀ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਮੂੰਹ ‘ ਚ ਪਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਆਖ ਕੇ ਤੇਰੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਇਉਂ ਸਰਾਪ ਦੇ ਦਿੱਤਾ । ਹੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਦੇ ਵਰਤਾਵੇ ! ਤੈਨੂੰ ਗੁਰਸਿੱਖੀ ਦਾ ਲੇਸ ਮਾਤਰ ਵੀ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਹੈ , ਤੂੰ ਗੁਰੂ ਕਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਲੈਣ ਆਏ ਇਕ ਸਿੱਖ ਨੂੰ ਰਿੱਛ ਆਖਿਆ ਹੈ , ਇਸ ਕਰਕੇ ਤੈਨੂੰ ਰਿੱਛ ਜੂਨੀ ਹੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਵੇਗੀ । ਸਿੱਖ ਦੇ ਇਸ ਸਰਾਪ ਉਪਰੰਤ ਜਦੋਂ ਆਪਣੀ ਆਯੂ ਬਤੀਤ ਕਰਕੇ ਤੇਰ ਪਿਤਾ ਨੇ ਮਨੁੱਖ ਸਰੀਰ ਛੱਡਿਆ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਰਿੱਛ ਜੂਨੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ । ਉਸ ਵਕਤ ਅਜੇ ਵਿਹ ਛੋਟਾ ਬੱਚਾ ਹੀ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਕਲੰਦਰ ਨੇ ਫੜ ਲਿਆ ਅਤੇ ਤਮਾਸ਼ਾ ਕਰਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ੀ ਦਾ ਜਰੀਆ ਬਣਾ ਲਿਆ । ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਤੋਂ ਇਹ ਵਿਰਤਾਂਤ ਸੁਣ ਕੇ ਸਾਰੇ ਸਿੱਖ ਬੜੇ ਹੈਰਾਨ ਹੋਏ ਅਤੇ ਭਾਈ ਕੀਰਤੀਏ ਨੇ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ , ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ! ਤੁਸਾਂ ਜੋ ਫਰਮਾਇਆ ਹੈ ਸਭ ਸੱਚ ਹੈ , ਇਹ ਆਪਣੇ ਸਿੱਖ ਦੀ ਇਸ ਜੂਨ ਤੋਂ ਖਲਾਸੀ ਕਰੋ । ਤੁਹਾਡਾ ਨਾਮ ਪਤਿਤ ਪਾਵਨ ਹੈ , ਜੋ ਅਨੇਕ ਦੋਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ । ਕੀਰਤੀਏ ਸਿੱਖ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕਰ ਕੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਦੋ ਸੌ ਰੁਪਏ ਦੇ ਕੇ ਕਲੰਦਰ ਤੋਂ ਰਿੱਛ ਮੁੱਲ ਲੈ ਲਿਆ । ਦੂਸਰੇ ਦਿਨ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਇਕੋਤ੍ਰ ਸੌ ਰੁਪਏ ਦਾ ਕੜਾਹ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਕਰਾਇਆ , ਉਸ ਪਰ ਅਰਦਾਸ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਆਪਣਾ ਸੀਤ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਉਸ ਰਿੱਛ ਦੇ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਪਾਇਆ ਜਿਸ ਦੇ ਖਾਣ ਨਾਲ ਤਤਛਿਨ ਹੀ ਰਿੱਛ ਨੇ ਮਰ ਕਰਕੇ ਉੱਤਮ ਗਤਿ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲਈ।