धनासरी महला ५ ॥ पानी पखा पीसउ संत आगै गुण गोविंद जसु गाई ॥ सासि सासि मनु नामु सम्हारै इहु बिस्राम निधि पाई ॥१॥ तुम्ह करहु दइआ मेरे साई ॥ ऐसी मति दीजै मेरे ठाकुर सदा सदा तुधु धिआई ॥१॥ रहाउ ॥ तुम्हरी क्रिपा ते मोहु मानु छूटै बिनसि जाइ भरमाई ॥ अनद रूपु रविओ सभ मधे जत कत पेखउ जाई ॥२॥ तुम्ह दइआल किरपाल क्रिपा निधि पतित पावन गोसाई ॥ कोटि सूख आनंद राज पाए मुख ते निमख बुलाई ॥३॥ जाप ताप भगति सा पूरी जो प्रभ कै मनि भाई ॥ नामु जपत त्रिसना सभ बुझी है नानक त्रिपति अघाई ॥४॥१०॥

अर्थ: (हे प्रभु! कृपा कर) मैं (तेरे) संतों की सेवा में (रह के, उनके लिए) पानी (ढोता रहूँ, उनको) पंखा (झलता रहूँ, उनके लिए आटा) पीसता रहूँ, और, हे गोबिंद! तेरी सिफत सलाह तेरे सुन गाता रहूँ। मेरे मन प्रतेक साँस के साथ (तेरा) नाम याद करता रहे, मैं तेरा यह नाम प्राप्त कर लूँ जो सुख शांति का खज़ाना है ॥१॥ हे मेरे खसम-प्रभु! (मेरे ऊपर) दया कर। हे मेरे ठाकुर! मुझे ऐसी अक्ल दो कि मैं सदा ही तेरा नाम सिमरता रहूँ ॥१॥ रहाउ ॥ हे प्रभु! तेरी कृपा से (मेरे अंदर से) माया का मोह ख़त्म हो जाए, अहंकार दूर हो जाए, मेरी भटकना का नास हो जाए, मैं जहाँ जहाँ जा के देखूँ सब में मुझे तूँ आनंद-सरूप ही वसता दिखे ॥२॥ हे धरती के खसम! तूँ दयाल हैं, कृपाल हैं, तूँ दया का खज़ाना हैं, तूँ विकारियों को पवित्र करने वाले हैं। जब मैं आँख झमकण जितने समय के लिए मुँहों तेरा नाम उचारता हूँ, मुझे इस तरह जापता है कि मैं राज-भाग के करोड़ों सुख आनन्द प्रापत कर लिए हैं ॥३॥ वही जाप ताप वही भगती पूरन मानों, जो परमात्मा के मन में पसंद आती है। हे नानक जी! परमात्मा का नाम जपिया सारी त्रिसना खत्म हो जाती है, (माया वाले पदार्थों से) पूरन तौर से संतुस्टी हो जाती है ॥४॥१०

ਅੰਗ : 673
ਧਨਾਸਰੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਪਾਨੀ ਪਖਾ ਪੀਸਉ ਸੰਤ ਆਗੈ ਗੁਣ ਗੋਵਿੰਦ ਜਸੁ ਗਾਈ ॥ ਸਾਸਿ ਸਾਸਿ ਮਨੁ ਨਾਮੁ ਸਮ੍ਹ੍ਹਾਰੈ ਇਹੁ ਬਿਸ੍ਰਾਮ ਨਿਧਿ ਪਾਈ ॥੧॥ ਤੁਮ੍ਹ੍ਹ ਕਰਹੁ ਦਇਆ ਮੇਰੇ ਸਾਈ ॥ ਐਸੀ ਮਤਿ ਦੀਜੈ ਮੇਰੇ ਠਾਕੁਰ ਸਦਾ ਸਦਾ ਤੁਧੁ ਧਿਆਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਤੁਮ੍ਹ੍ਹਰੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਤੇ ਮੋਹੁ ਮਾਨੁ ਛੂਟੈ ਬਿਨਸਿ ਜਾਇ ਭਰਮਾਈ ॥ ਅਨਦ ਰੂਪੁ ਰਵਿਓ ਸਭ ਮਧੇ ਜਤ ਕਤ ਪੇਖਉ ਜਾਈ ॥੨॥ ਤੁਮ੍ਹ੍ਹ ਦਇਆਲ ਕਿਰਪਾਲ ਕ੍ਰਿਪਾ ਨਿਧਿ ਪਤਿਤ ਪਾਵਨ ਗੋਸਾਈ ॥ ਕੋਟਿ ਸੂਖ ਆਨੰਦ ਰਾਜ ਪਾਏ ਮੁਖ ਤੇ ਨਿਮਖ ਬੁਲਾਈ ॥੩॥ ਜਾਪ ਤਾਪ ਭਗਤਿ ਸਾ ਪੂਰੀ ਜੋ ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਮਨਿ ਭਾਈ ॥ ਨਾਮੁ ਜਪਤ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਸਭ ਬੁਝੀ ਹੈ ਨਾਨਕ ਤ੍ਰਿਪਤਿ ਅਘਾਈ ॥੪॥੧੦॥

ਅਰਥ: (ਹੇ ਪ੍ਰਭੂ! ਮੇਹਰ ਕਰ) ਮੈਂ (ਤੇਰੇ) ਸੰਤਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿਚ (ਰਹਿ ਕੇ, ਉਹਨਾਂ ਵਾਸਤੇ) ਪਾਣੀ (ਢੋਂਦਾ ਰਹਾਂ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ) ਪੱਖਾ (ਝੱਲਦਾ ਰਹਾਂ, ਉਹਨਾਂ ਵਾਸਤੇ ਆਟਾ) ਪੀਂਹਦਾ ਰਹਾਂ, ਤੇ, ਹੇ ਗੋਬਿੰਦ! ਤੇਰੀ ਸਿਫ਼ਤ-ਸਾਲਾਹ ਤੇਰੇ ਗੁਣ ਗਾਂਦਾ ਰਹਾਂ। ਮੇਰਾ ਮਨ ਹਰੇਕ ਸਾਹ ਦੇ ਨਾਲ (ਤੇਰਾ) ਨਾਮ ਚੇਤੇ ਕਰਦਾ ਰਹੇ, ਮੈਂ ਤੇਰਾ ਇਹ ਨਾਮ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲਵਾਂ ਜੋ ਸੁਖ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ ਹੈ ॥੧॥ ਹੇ ਮੇਰੇ ਖਸਮ-ਪ੍ਰਭੂ! (ਮੇਰੇ ਉੱਤੇ) ਦਇਆ ਕਰ। ਹੇ ਮੇਰੇ ਠਾਕੁਰ! ਮੈਨੂੰ ਇਹੋ ਜਿਹੀ ਅਕਲ ਬਖ਼ਸ਼ ਕਿ ਮੈਂ ਸਦਾ ਹੀ ਤੇਰਾ ਨਾਮ ਸਿਮਰਦਾ ਰਹਾਂ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਹੇ ਪ੍ਰਭੂ! ਤੇਰੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ (ਮੇਰਾ ਅੰਦਰੋਂ) ਮਾਇਆ ਦਾ ਮੋਹ ਮੁੱਕ ਜਾਏ, ਅਹੰਕਾਰ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਏ, ਮੇਰੀ ਭਟਕਣਾ ਦਾ ਨਾਸ ਹੋ ਜਾਏ, ਮੈਂ ਜਿੱਥੇ ਕਿੱਥੇ ਜਾ ਕੇ ਵੇਖਾਂ, ਸਭਨਾਂ ਵਿਚ ਮੈਨੂੰ ਤੂੰ ਆਨੰਦ-ਸਰੂਪ ਹੀ ਵੱਸਦਾ ਦਿੱਸੇਂ ॥੨॥ ਹੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਖਸਮ! ਤੂੰ ਦਇਆਲ ਹੈਂ, ਕਿਰਪਾਲ ਹੈਂ, ਤੂੰ ਦਇਆ ਦਾ ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ ਹੈਂ, ਤੂੰ ਵਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈਂ। ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਅੱਖ ਝਮਕਣ ਜਿਤਨੇ ਸਮੇ ਲਈ ਭੀ ਮੂੰਹੋਂ ਤੇਰਾ ਨਾਮ ਉਚਾਰਦਾ ਹਾਂ, ਮੈਨੂੰ ਇਉਂ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਰਾਜ-ਭਾਗ ਦੇ ਕ੍ਰੋੜਾਂ ਸੁਖ ਆਨੰਦ ਮਾਣ ਲਏ ਹਨ ॥੩॥ ਉਹੀ ਜਾਪ ਤਾਪ ਉਹੀ ਭਗਤੀ ਸਿਰੇ ਚੜ੍ਹੀ ਜਾਣੋ, ਜੇਹੜੀ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਪਸੰਦ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਹੇ ਨਾਨਕ ਜੀ! ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਨਾਮ ਜਪਿਆਂ ਸਾਰੀ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਮੁੱਕ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, (ਮਾਇਕ ਪਦਾਰਥਾਂ ਵਲੋਂ) ਪੂਰੇ ਤੌਰ ਤੇ ਰੱਜ ਜਾਈਦਾ ਹੈ ॥੪॥੧੦॥

ਸਭ ਤੋ ਪਹਿਲਾ ਸਿਰਪਾਉ ( ਸਿਰੋਪਾ ) ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ
ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ
ਜਦੋ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਜਲ ਦੀ ਬਾਰਾਂ ਸਾਲ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਸਨ
ਹਰ ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਇਕ ਸਿਰੋਪਾ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੂੰ ਦੇਦੇਂ ਸਨ ,
ਪਰ ਹੁਣ ਹਰ ਇਕ ਨੂੰ ਸਿਰੋਪਾ ਦੇਣਾ ਖੇਡ ਬਣਾ ਲਈ ।

ਧੰਨ ਧੰਨ ਬਾਬਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ,
ਧੰਨ ਧੰਨ ਬਾਬਾ ਜੁਝਾਰ ਸਿੰਘ ਜੀ
ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਨੂੰ ਕੋਟਿ ਕੋਟਿ ਪ੍ਰਣਾਮ

ਜੇ ਗਾਂਧੀ ਜਯੰਤੀ ਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਠੇਕੇ ਬੰਦ ਹੋ ਸਕਦੇ ਆ
ਫਿਰ ਸਾਹਿਬਜਾਦਿਆਂ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਹਾੜੇ ਤੇ ਕਿਓ ਨਹੀ

ਮਾਛੀਵਾੜਾ (24 ਦਸੰਬਰ)
ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਮਾਛੀਵਾੜਾ ਸਤਲੁਜ ਦਰਿਆ ਦਾ ਮੁਖ ਪੱਤਣ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਏਥੇ ਮੱਛੀਆਂ ਦਾ ਬੜਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਸੀ। ਜਿਆਦਾ ਮਛੇਰਿਆਂ ਦੀ ਅਬਾਦੀ ਸੀ। ਪਠਾਣਾ ਸਮੇ ਮ‍ਾਛੀਵਾੜਾ ਦੀ ਪੂਰੀ ਚੜ੍ਹਤ ਸੀ। ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਵਸੋਂ ਘੱਟ ਗਈ।
ਸਿੱਖ ਦੇ ਮੁੰਹ ਮਾਛੀਵਾੜੇ ਦਾ ਨਾਮ ਆਉਂਦਿਆ ਇਕ ਦਮ ਬੀਆਬਾਨ ਸੁੰਨਸਾਨ ਜੰਗਲ , ਪੋਹ ਦੀ ਠੰਡੀ ਰਾਤ , ਖੂਹ ਦੀ ਟਿੰਡ ਦਾ ਸਰਾਣਾ , ਸੂਲਾ ਦੀ ਸੇਜ , ਨੰਗੇ ਪੈਰਾਂ ਦੀ , ਮਨ ਮੰਡਲ ਚ ਬਣਦੀ ਤਸਵੀਰ ਚਿਤਰੀ ਜਾਂਦੀ।
ਕਾਰਨ …..
8 ਪੋਹ ਸਿਆਲ ਦੀ ਠੰਡੀ ਰਾਤ ਮੁਕਣ ਆਲੀ 9_ਪੋਹ (ਅਜ) ਦਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲਾ ਆ , ਜਹਿਰੀ ਸੱਪ ਸੀਹ ਥਾਂ ਥਾਂ ਤੁਰੇ ਫਿਰਦੇ , ਇਨ੍ਹਾਂ ਚ ਭਿਆਣਕ ਰਾਹਾਂ ਚੋ ਅਨੰਦਪੁਰ ਦਾ ਵਾਸੀ ਸਭ ਸੁੱਖ ਆਰਾਮ ਤਿਆਗ ਪੁੱਤਰਾਂ /ਪਿਆਰਿਆ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਤੋ ਬਾਦ ਲੰਘਣ ਡਿਆ , ਨ ਹੱਥ ਬਾਜ , ਨਾ ਸੀਸ ਤੇ ਕਲਗੀ , ਨਾ ਘੋੜਾ , ਨ ਪੈਰੀ ਜੋੜਾ , ਬਾਣਾ ਵੀ ਝਾੜੀਆ ਨਾਲ ਖਹਿ ਖਹਿ ਲੀਰੋ ਲੀਰ , ਹੱਥ ਚ ਨੰਗੀ ਭਗੌਤੀ ਐਸੀ ਹਾਲਤ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦਰਵੇਸ਼ ਧੰਨ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਆਪਣੇ ਅਰਸ਼ੀ ਪਿਆਰੇ ਮਿੱਤਰ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵਿਸਮਾਦੀ ਰੰਗ ਰੂਹਾਨੀ ਅਨੰਦ ਚ ਮਸਤ ਹੋ ਐ ਯਾਦ ਕਰ ਰਹੇ।
ਖਿਆਲ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦॥
ਮਿਤ੍ਰ ਪਿਆਰੇ ਨੂੰ ਹਾਲੁ ਮੁਰੀਦਾਂ ਦਾ ਕਹਣਾ ॥
ਤੁਧੁ ਬਿਨੁ ਰੋਗੁ ਰਜਾਈਆ ਦਾ ਓਢਣ
ਨਾਗ ਨਿਵਾਸਾ ਦੇ ਰਹਣਾ ॥
ਸੂਲ ਸੁਰਾਹੀ ਖੰਜਰੁ ਪਿਆਲਾ ਬਿੰਗ ਕਸਾਈਆ ਦਾ ਸਹਣਾ ॥
ਯਾਰੜੇ ਦਾ ਸਾਨੂੰ ਸਥਰੁ ਚੰਗਾ ਭੱਠ ਖੇੜਿਆ ਦਾ ਰਹਣਾ ॥੧॥੬॥
(ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ )
ਸੱਚੇ ਮਿਤ੍ਰ ਨੂੰ ਮੁਰੀਦ ਬਣ ਹਾਲ ਸਣਉਦੇ ਮਾਛੀਵਾੜੇ ਚੋ ਗੁਜਰਦਿਆ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਭਾਈ ਗੁਲਾਬੇ ਪੰਜਾਬੇ ਦੇ ਬਾਗ਼ ਚ ਜਾ ਪਹੁੰਚੇ ਬਾਗ ਚ ਖੂਹ ਸੀ। ਰਾਹ ਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਘੁਟ ਨੀ ਮਿਲੀ। ਹੁਣ ਆਪੇ ਖੂਹ ਗੇੜ ਪਾਣੀ ਪੀਤਾ। ਫੇਰ ਖੂਹ ਤੋ 70 ਕ ਗਜ ਦੂਰ ਟਿੰਡ ਦਾ ਸਰਹਾਣਾ ਲਾ , ਜੰਡ ਦੇ ਰੁਖ ਕੋਲ ਧਰਤੀ ਦੀ ਗੋਦ ਚ ਆਪਣੇ ਯਾਰੜੇ ਦੇ ਬਖਸ਼ੇ ਸਥਰ ਤੇ ਸੂਲਾਂ ਦੀ ਸੇਜ ਤੇ ਲੰਮੇ ਪੈ ਗਏ। ਕਈ ਰਾਤਾ ਦਾ ਥਕੇਵਾਂ ਹੁਣ ਵੀ ਰਾਤ ਭਰ ਦਾ ਸਫਰ , ਛੇਤੀ ਅੱਖ ਲੱਗ ਗਈ। ਐ ਸ਼ਾਂਤ ਸੁੱਤੇ ਜਿਵੇ ਕੁਝ ਹੋਇਆ ਈ ਨ ਹੋਵੇ। ਵਾਹ ਬੇਪਰਵਾਹ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਵਾਹ ਸੁੱਤਿਆ ਵੀ ਮਰਦ ਅਗੰਮੜੇ ਦੇ ਹੱਥ ਨੰਗੀ ਤਲਵਾਰ ਆ। ਦਿਨ ਚੜ੍ਹਿਆ ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਪਹਿਲੀਆਂ ਕਿਰਨਾ ਨਾਲ ਭਗੌਤੀ ਦੀ ਧਾਰ ਚਮਕਣ ਡਈ। ਏਥੇ ਈ ਤਿੰਨੇ ਸਿੱਖ ਭਾਈ ਦਯਾ ਸਿੰਘ , ਭਾਈ ਧਰਮ ਸਿੰਘ , ਭਾਈ ਮਾਣ ਸਿੰਘ ਆ। ਮਿਲਦੇ ਧੰਨ ਚੋਜੀ ਪ੍ਰੀਤਮਾਂ ਧੰਨ ਧੰਨ ਹੋ 🙏🙏
ਜਿਥੇ ਛਾਲਿਆ ਭਰੇ ਚਰਣ ਪਾਏ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਨੇ ਹੁਣ ਉਥੇ ਸਥਾਨ ਬਣਿਆ ਗੁ:ਚਰਨ ਕੰਵਲ ਸਾਹਿਬ 🙏
ਖੂਹ ਵੀ ਹੈ ਰੁਖ ਵੀ ਹੈ
ਨੋਟ ਸੱਚ ਹੱਕ ਦੇ ਰਾਹ ਤੁਰਦਿਆ ਰੱਬੀ ਰਾਹ ਤੁਰਦਿਆ ਮੁਸੀਬਤਾਂ ਸਮੇ ਮਾਛੀਵਾੜਾ ਸਿੱਖ ਲੀ ਇਕ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਵੀ ਆ ਚਾਨਣ ਮੁਨਾਰਾ ਵੀ ਤੇ ਚੜਦੀ ਕਲਾ ਦੀ ਮਿਸਾਲ ਵੀ
ਮੇਜਰ ਸਿੰਘ
ਗੁਰੂ ਕਿਰਪਾ ਕਰੇ